ကမ္ဘာမှ အသိအမှတ် ပြုခဲ့သော မြန်မာ့ ပထမဆုံးသိပ္ပံပညာရှင်အကြောင်းတင်ပြချင်ပါသည်။
သူသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်းနှစ်ရာကျော်မှ ကုန်းဘောင်ဆက် ၏မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဖြစ်ကြောင်းပြောလျှင်
အံ့အားသင့်ကြပေလိမ့်မည်။ဘိုးတော်ဘုရား(ဗဒုံမင်း)၏သားတော် မက္ခရာ မင်းသားကြီး ဖြစ်ပါသည်။
မက္ခရာ မင်းသားကြီး သည် ငယ်စဉ်ကတည်းသွက်ချာပါဒလေငန်းရောဂါရှိသူဖြစ်ပြီး အခြားမင်းသားများကဲ့သို့
နန်းတွင်းရေး ကို စိတ်မ၀င်စားခဲ့ဘဲ နိုင်ငံနှင့်လူမျိုးအတွက် နှလုံးရည်နှင့်အလုပ်အကျွေးပြုရန် ပညာရေး
နယ်ပယ် တွင် သူ့ဘ၀ကို မြုပ်နှံခဲ့သူဖြစ်ပါသည်။သူသည် ဆေးကျမ်း၊ ဓာတ်ကျမ်း၊ ဗေဒင်ကျမ်း၊ ပါဋ္ဌိသက္ကတ
ဘာသာရပ်ကျမ်း (၂၃၄)ကျမ်းခန့် စုဆောင်းကာ မြန်မာဘာသာ သို့ ပြန်ဆိုခဲ့သည်။
နောက်ပိုင်း အနောက်တိုင်းသားများ နန်းတွင်းသို့၀င်ထွက်လာကြသောအခါ ထိုသူတို့နှင့် တွေ့ဆုံနှီးနှောပြီး
အင်္ဂလိပ်စာသင်ယူရာမှတဆင့် သိပ္ပံပညာ ကို စိတ်၀င်စားလာသည်။
သငျ်ခြာဘာသာရပျကိုကား အထူးဝါသနာပါသညျ။ ထိုခတျေက မွနျမာ တို့သညျ အနောကျတိုငျးဝိဇ်ဇာ၊
သိပ်ပံပညာရပျမြားကို မတတျမွောကျကွသေး၊ ခတျေမမီကွသေးပေ။
ထို့ကြောင့် မင်းသားကြီး သည် မြန်မာ များခေတ်မီစေရေးအတွက် မြှော်တွေးကာ အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းရန်
စိတ်ပိုင်းဖြတ်ခဲ့ဟန်တူပါသည်။ထို့နောက်သူသည် အင်္ဂလိပ် ကုန်သည် ချားလိန်းထံမှ (Rees Encyclopedia)
စွယ်စုံကျမ်းကြီးကို ၀ယ်ယူရရှိခဲ့ရာ အထူးတလည်လေ့လာဆည်းပူးခဲ့သည်။
ထိုကျမ်းကြီးသည် အနောက်တိုင်းခေတ်သစ်အတတ်ပညာ၊ စာပေ၊ ဗဟုသုတများကို AမွZအထိ စုပေါင်းပြုစုထားသော
ကျမ်းကြီးဖြစ်ရာ မင်းသားကြီး သည် ထို ကျမ်းကြီး ၏ အကျိုးအာနိသင်များကို သိမြင်လာပြီး မြန်မာများ ခေတ်နှင့်
ရင်ပေါင်တန်းနိုင်စေရန် ထိုကျမ်းကြီး မှ အကြောင်းအရာများကို မြန်မာများသိရှိစေလိုသောစေတနာဖြင့် ချားလိန်
း ၏အကူအညီယူကာ စတင်ဘာသာပြန်ဆိုပါသည်။သို့သော် ကျမ်းကြီး မှာ အုပ်ရေ၄၅အုပ်အထိရှိသောကြောင့်
နှစ်ပေါင်းများစွာဘာသာပြန်ဆိုမှ ပြီးစီးမည်ဖြစ်ကြောင်းတွက်ဆမိပြီသူဘာသာပြန်ဆိုနေစဉ်အတောအတွင်း မြန်မာ
များအင်္ဂလိပ်စာ လေ့လာနိုင်စေရန် အကြံထုတ်ဟန်တူပါသည်။ထို့ကြောင့် မင်းသားကြီး သည် သူ့အားဆေးကုသပေးသော
ဒေါက်တာ ပရိုက် ၏အကူအညီနှင့်ဒေါက်တာဂျပ်ဆင်ဆိုသူ ပြုစုခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို စတင်ဘာသာပြန်ဆိုပါသည်။
နောက်ပိုင်း ဒေါက်တာ ပရိုက် ပြန်သွားသောအခါ ချားလိန်းနှင့် ပူးပေါင်းပြီး ဘာသာပြန်ဆိုရန်အားထုတ်ခဲ့ရာ နောက်ဆုံးတွင်
ပထမဆုံးသော အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ အဘိဓာန်ဖြစ်သော လိန်း-မက္ခရာအဘိဓာန် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ ကို ယခုမှရောက်ဖူးသည့် စာပေပညာရှင်မဟုတ်သော အင်္ဂလိပ်ကုန်သည်တစ်ဦးနှင့် အင်္ဂလိပ်စာနှင့်အဘိဓာန်ကို
ယခုမှ မြင်ဖူးသော မြန်မာမင်းသားတစ်ပါးတို့သည် မူလပြုစုသူ ဒေါက်တာဂျပ်ဆင်က ရှစ်နှစ်ကြာပြုစုခဲ့ရသော
အဘိဓာန်ကို ငါးနှစ်နှင့် ဘာသာပြန်ဆိုနိုင်ခဲ့သည်မှာ အံ့ချီးဖွယ်ရာပင်ဖြစ်ပါသည်။
ထိုခေတ်အခါက အင်း၀နေပြည်တော်ရောက် အနောက်တိုင်းသားများ အလေးစားဆုံးပုဂ္ဂိုလ်မှာ မက္ခရာ မင်းသားကြီး
ဖြစ်ကြောင်း ၄င်းတို့၏ မှတ်တမ်း များအရ သိရှိရပါသည်။
မင်းသားကြီး၏စာကြည့်ဆောင်၌ အပူအအေးတိုင်းသော သာမိုမီတာနှင့် လေဖိအားတိုင်းသော ဘာရိုမီတာတို့ပင် ရှိပါသည်။
မင်းသားကြီးသည် ကမ်ဘာလုံးသည်ဟူသော အယူအဆကို လက်ခံသူလည်းဖြစ်ပါသည်။
မငျးသားကွီးသညျ လောဂရစျသမျဂဏာနျးသငျ်ခြာကိုလညျး ကောငျးစှာတတျမွောကျပွီး အနောကျတိုငျ
းနက်ခတ်တဗဒေနှငျ့ ပထဝီဝငျကိုလညျး လေ့လာလိုကျစားခဲ့ပါသညျ။
နောက်ဆုံးကံတော်ကုန်ချိန်အထိ အနောက်တိုင်းခေတ်သစ် သိပ္ပံပညာ ရပ်အများအပြားကို လေ့လာလိုက်စားခဲ့သူလည်းဖြစ်ပါသည်။
ထို့ပြင် ထိုခေတ်အခါက အာရှတိုက်မှ ဒိပ်ဒိပ်ကြဲပညာရှင်သုတေသီများသာ အသင်း၀င်ခွင့်ပြုသော ဘင်္ဂလားအာရှ
ဆိုငျရာဝိဇ်ဇာသိပ်ပံသုတသေနအသငျးကွီးမှ ဂုဏျထူးဆောငျအသငျးသားသိပ်ပံပညာရှငျအဖွစျ ရှေးခယြျခံခဲ့
ရသူလညျး ဖွစျပါသညျ။မင်းသားကြီး သည် မင်းတုန်းမင်း နန်းမတက်ခင်အသက်၅၇နှစ်အရွယ်၌ ကံတော်ကုန်ခဲ့ပါသည်။
အသက်၅၇နှစ်ဆိုသည်မှာ အသက်ကြီးပြီဟုမဆိုနိုင်သောကြောင့် နှမြောစရာကောင်းလှပါသည်။
ကနောင် မင်းသားကြီး နှင့်လက်တွဲအလုပ်မလုပ်နိုင်ခဲ့သည်က ပိုပြီးနှမြောဖို့ကောင်းပါသည်။
သူပြုစုခဲ့သော အဘိဓာန်စာအုပ်မှာ ယခုထိ မပ်က္စီးဘဲ ကျန်နေသည်မှာ နှစ်အုပ်သာရှိကြောင်း ဆိုပါသည်။
တစ်အုပ်မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့တော်၊ ကွန်ဂရက်စာကြည့်တိုက်တွင်ဖြစ်ပြီး ကျန်တစ်အုပ်မှာ
မွနျမာနိုငျငံ၊ ရနျကုနျမွို့၊ အမြိုးသားစာကွညျ့တိုကျတှငျ ရှိကွောငျးသိရပါသညျ။
ထို့ကြောင့် မက္ခရာ မင်းသားကြီး အား ကမ္ဘာ မှအသိအမှတ်ပြုခဲ့သော မြန်မာ့ပထမဆုံး သိပ္ပံပညာရှင် အဖြစ်
ကျွန်တော်အနေဖြင့် မှတ်တမ်း တင်ဂုဏ်ပြုကာ တင်ပြလိုက်ရပါသည်။
လေးစားစွာဖြင့် မင်းအရိပ် အား credit ပေးပါသည်
credit#